باید از فروکاستن «تعلیم و تربیت» به «تدریس و یادگیری» بپرهیزیم

به گزارش خبرداغ به نقل از  فارس، خسرو باقری عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و رئیس انجمن فلسفه تعلیم و تربیت ایران در نشست وبیناری معاونت گفتمان‌سازی و مطالبه‌گری بسیج دانشجویی پردیس نسیبه دانشگاه فرهنگیان، به تحلیل و بررسی اصول تعلیم و تربیت بر مبنای شاخصه های اسلامی پرداخت.

باقری در ابتدای سخنان خود با تاکید بر لزوم تقویت نگاه تربیتی به رهنمود های دین اسلام، بیان داشت: تربیت یک مقوله و یک جریان است و حال باید ببینیم که در این جریان با چه اصولی مواجه هستیم.

وی با بیان اینکه به طور کلی تربیت دارای دو بعد اساسی است و معلم یا مربی به عنوان بعد اول و آموزنده یا متربی بعد دوم لحاظ می‌شوند،‌ تصریح کرد: امروزه learning، بسیار فراگیر شده است و همواره یادگیری در بسترهای مختلفی مطرح می‌شود و حتی این جریان یادگیری می‌تواند فردی و تک‌قطبی باشد. در این حالت، ارتباطی میان دو قطب اصلی این فرآیند شکل نخواهد گرفت و اگر هم دو طرفه باشد، لزوماً با یکدیگر در تعامل نیستند چرا که مدرسی آنجا وجود ندارد.

این عضو هیات علمی دانشگاه با تاکید بر اینکه ما باید دو قطبی مربی و متربی را به رسمیت بشناسیم، خاطرنشان کرد: گاهاً ممکن است معلم، حضور و عاملیت دانش آموز را به رسمیت نشناسد و در قامت یک پرسشگر به آن نگاه نکند. 

وی با اشاره به نقش تسهیل‌گری معلمان افزود: در کلاس‌های درس، محوریت با دانش آموز است و اصل، تعامل ناهمتراز بین این دو قطب است، چرا که مربی، یک الگو و یک نمونه است؛ اما از طرفی باید توجه داشته باشیم که این ناهمترازی، انسان را وسوسه می‌کند که طرف مقابل را به رسمیت و عاملیت نشناسیم؛ در حالی‌که ما ملزم هستیم این ناهمترازی را با لحاظ کردن عاملیت دیگری بپذیریم.

وی بیان داشت: دانش آموز، در مواجهه با یک جریان دیگری به نام تعامل همتراز نیز قرار می‌گیرد که به واسطه ارتباط با هم‌سالان و همنوعانش رخ می‌دهد.

باقری افزود: به طور کلی مقوله تعامل و ناهمترازی، دو پارادوکس تعلیم و تربیت هستند که در بحث ناهمترازی، باید عاملیت دانش آموز را به رسمیت بشناسیم؛ یعنی دانش آموز، خودش عمل کند، خودش یاد بگیرد و تکلیف حل کند.

این عضو هیات علمی دانشگاه ادامه داد: باید به این باور برسد که معلم، او را نمی‌سازد؛ معلم به او کمک می‌کند اما به جای او عمل نمی‌کند. باید بداند که او، محصول عمل خویشتن است. حال، اینکه چه کار بکند و به فهم اینکه مسیر درست کدام است برسد، در تعامل ممکن می‌شود.

وی بیان داشت: از دو فرسایش و آفت حال حاضر نظام تعلیم و تربیت یعنی فروکاهش تعلیم و تربیت به تدریس و فروکاهش تعلیم و تربیت به یادگیری باید بپرهیزیم.

باقری ضمن تاکید بر اینکه تعلیم و تربیت سنتی معلم‌محور بوده و شاگرد، محلی از اعراب نداشته است، گفت: اما تعلیم و تربیت جدید، شاگرد را به رسمیت می‌شناسد و این روند با شیب تندی در حال صعود است به طوری‌که گاهاً مطرح می‌شود که معلم در آینده می‌میرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران تاکید کرد:‌ معلم باید وظایفش را از نو تعریف کند و نقش بی‌بدیل ایفا کند. امروزه معلم در اینترنت و بسترهای مجازی بدیل دارد و باید به نقش‌های بدون جایگزینش مانند نقش تربیتی و ارزشی خودش بها بدهد و بینش و افق دید خود را پررنگ‌تر از هر زمان دیگری مورد نظر قرار بدهد و در زمینه علم و دانش و نکته سنجی دقیق، کسوت خود را اثرگذارتر از هر نقش دیگری ببیند.

وی تاکید کرد: دانش، صرفاً به معنای دارا بودن انبوهی از اطلاعات نیست و در حقیقت، اطلاعات مثل نقطه‌ها هستند و دانش را باید مثل یک شکل هندسی که متشکل از هزاران نقطه است ببینیم. 

انتهای پیام/