| |
چهارشنبه ۰۵ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۲۰:۱۴
بروزرسانی ۲ دقیقه پیش
برخی پیشنهادات به‌منظور توصیه سیاستی درباره ویروس کرونا (وبای مدرن) متکی به مبانی اقتصاد رفتاری توسط عضو شورای گروه اقتصاد پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی وزارت علوم و تحقیقات و فناوری به کارگروه اقتصادی پساکرونای هیئت‌اندیشه‌ورز کشور ارائه شد که در یادداشت زیر می‌خوانیم.
- استفاده از قالب‌هایی که بیشتر انگیزه را برای ماندن در خانه برای شکست کرونا ایجاد می‌کند (استفاده از علوم رفتاری برای این منظور مانند جملاتی مانند «برای حفظ سلامتی خود و سایرین فردا بیشتر در خانه می‌مانم» و ... ).
- استفاده از مفاهیمی که برای رویارویی با این ویروس انرژی و بینش جدیدی را القا کند و نشان دهد که باید با دانش جدید و روش‌های جدید زندگی نه‌تنها با این ویروس در زمان کنونی مقابله کنیم بلکه در آینده نیز آمادگی برای مواجهه با چنین چالش‌هایی را داشته باشیم، مانند استفاده از واژه «وبای مدرن» به‌جای «ویروس وحشی» و ... .
-تأکید بر درآمدهای حاصل از سرمایه اجتماعی یا همان ارتباطات اجتماعی که در چارچوب درآمدهای اجتماعی معنی میشود (در اینجا استفاده از مفهوم فاصله اجتماعی که منظور فاصله فیزیکی است، ممکن است ذهنیت خوبی برای این بند نباشد و بهتر است از الفاظ دیگری استفاده شود).
- جاانداختن این موضوع که درآمد ازدست‌رفته به دلیل این شرایط می‌تواند در مقابل افزایش ساعات فراغت و با خانواده‌بودن موجبات بهره‌وری بیشتری در آینده فراهم کند.
- یادگیری و تمرین سبک زندگی هوشمندانه (مدیریت زمان، روش‌های کاهش هزینه و ...).
حسابداری ذهنی؛ کوزه‌ها و بودجه‌ها
- بسیاری از درس‌های اقتصاد رفتاری در این شرایط می‌تواند مورد تجربه قرار گیرد ازجمله مفهوم حسابداری ذهنی، هزینه هدررفته، سوگیری به وضع موجود، زیان‌گریزی، اثر مالکیت و بسیاری دیگر از مفاهیم اقتصاد رفتاری.
استفاده از برخی مفاهیم اقتصاد رفتاری برای کمک به امر سیاست‌گذاری در این شرایط شامل توصیه‌های سیاستی زیر است:
۱- اگر سیاست‌گذاران بخواهند رفتاری را تغییر و این کار را با تلنگر انجام دهند، تنها کافی است که افراد را از عملکرد دیگران مطلع کنند (اطلاعات، فشار هم‌گروهی‌ها و تحریک‌کردن سه تأثیر اجتماعی معجزه‌آسا هستند که می‌توانند روی بسیاری از اهداف خوب مؤثر باشند).
۲- تحلیل هزینه و منافع ناشی از درمان ویروس کرونا با توجه به اینکه منافع و هزینه‌های بالقوه بیمارشدن و درمان‌شدن می‌تواند زیاد باشد، نقش خیلی مهمی در بهبود کیفیت زندگی و افزایش طول زندگی دارد (بیان منافع ناشی از درمان).
۳- تشویق و اعمال سیاستهای مبنی‌بر تأکید حسابداری ذهنی افراد برای اینکه راحت‌تر بتوانند هزینه‌های هدررفته را در مدت زمان کمتری فراموش کنند (به عبارت دیگر تأکید بر اینکه پول قابل تعویض نیست و می‌توان زیان‌های ایجادشده را از محل حسابداری ذهنی کمرنگ کرد) این اقدام می‌تواند شرایط کنونی را برای بیشتر افراد راحت‌تر کند.
در مورد حسابداری ذهنی باید گفت، اقتصاددانان برخی از قواعد و اصول اقتصاد رفتاری را در نظر دارند که برای آرامش فکری انسان‌ها در این دنیای پرآشوب و پراضطراب مفید و لازم است. همه اقتصاددانان معتقدند یکی از ویژگی‌های تقریباً همه انسان‌ها، فراموش‌نکردن هزینه‌های هدررفته‌شان است (حتی ثروتمندان که به ظاهر عقلایی فکر می‌کنند)؛ بنابراین استفاده از این مفهوم حسابداری ذهنی می‌تواند نقش مهمی در یک‌کاسه‌کردن سودها و زیان‌ها داشته باشد. به عبارت دیگر انسان‌ها این تمایل قدیمی و مهم را در ذات‌شان دارند؛ ولی تنها بلد نیستند که بتوانند حساب‌های کوزه‌ها را بار دیگر در زندگی تجربه کنند. در قدیم مردم هزینه‌هایشان مشخص بود و هر کوزه برای هر هزینه‌ای مشخص تعیین می‌شد (کوزه‌ها و بودجه‌ها).
۴- اعمال سایر توصیه‌های سیاستی برگرفته از مبانی اقتصاد رفتاری.
محسن زاینده‌رودی مدیرگروه اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان و عضو شورای گروه اقتصاد پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی وزارت علوم و تحقیقات و فناوری
منبع: آنا
