ایران علاقه‌ای به درگیری نظامی با آمریکا ندارد، مگر آنکه مجبور شود / عراق و خلیج فارس می‌توانند محل درگیری‌های احتمالی باشد؛ جولان را هم فراموش نکنید

مکرم نجم‌الدین در المانیتور نوشت: همزمان با اجرایی شدن تصمیم دولت ترامپ برای گنجاندن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست گروه‌های تروریستی، چشم‌ها باید متوجه مناطقی شوند که شاهد حضور  سیاسی یا نظامی هر دو طرف در آنها هستیم. در حالی که کشورهایی مانند سوریه، لبنان و افغانستان نیز مناطق احتمالی بروز درگیری مستقیم یا نیابتی میان این دو کشور هستند، با توجه به حضور نظامی آمریکا در عراق و سطح نفوذ ایران در این کشور که فراتر از شبه‌نظامیان و گروههای خاص به قلب تشکیلات نظامی آن تعمیم یافته، عراق مستعدترین محل برای بروز درگیری میان ایران و آمریکاست.

به گزارش خبرداغ ،  در ادامه این مطلب آمده است: سقوط حکومت صدام حسین متعاقب حمله آمریکا در سال ۲۰۰۳ موجب ایجاد خلأ ای شد که هم ایران و هم آمریکا تلاش کردند طی ۱۶ سال گذشته آن را پر کنند. پیچیدگی‌های عراق امروزی مشتمل بر تبدیل آن به فضای نفوذ هر دو کشور ایران و آمریکاست. جنگ نیابتی با افزوده شدن بر اختلاف نظر میان این دو کشور، در عراق بالا گرفته است.

پیشروی پرشتاب داعش در سال ۲۰۱۴، به تهران و واشنگتن این فرصت را داد که در جبهه نبرد با تروریسم به طور غیرمستقیم با هم همکاری کنند. اما با سقوط داعش بار دیگر قواعد بازی در حال تغییر است. نگاه ایران به عراق تدریجا طی دهه گذشته تغییر یافته است. متحدان جمهوری اسلامی نسبت به روزهای آغازین اشغال عراق توسط آمریکا، آموزش بهتری دیده‌اند و تشکیلات بهتری دارند. به علاوه معلوم شده که دوره نفوذ ایران در عراق پساداعش تفاوت اساسی با دوره پیش از آن دارد.

در همین اواخر یعنی هفتم آوریل، رهبر جمهوری اسلامی، آیت‌الله خامنه‌ای از نخست‌وزیر عراق عبدالمهدی در سفر به تهران خواست که هر چه زودتر فشار برای خروج نیروهای آمریکایی از عراق را آغاز کند. او گفت: شما باید اطمینان بیابید که نیروهای آمریکایی هر چه زودتر از عراق عقب‌نشینی کنند... چراکه هر گاه حضور آنها در کشوری طولانی شده، اخراج آنها از آن کشور نیز بسیار دشوارتر شده است.

این اظهارنظر تنها ساعاتی پس از خبر رسانه‌ها مبنی بر قصد آمریکا برای تروریستی اعلام کردن سپاه صورت گرفت. نخست‌وزیر عراق نیز که تازه از سفر به تهران بازگشته بود، فورا به این خبر واکنش نشان داد و نهم آوریل اعلام کرد که عراق تلاش کرده آمریکا را از این تصمیم منصرف کند. او هشدار داد که این اقدام پیامدهای منفی برای عراق و منطقه خواهد داشت.

تحلیلگر امور ایران، عماد آبشناس به المانیتور گفته که ایران از حرکتی در پارلمان عراق برای الغای توافق امنیتی با آمریکا حمایت می‌کند. او افزود که اگرچه متحدان ایران در حال تلاش برای آن هستند اما پارلمان و دولت عراق هنوز با آن موافقت نکرده‌اند. پیشتر در ماه فوریه، رییس مجلس عراق، محمود الهلبوسی اعلام کرده بود که پارلمان عراق در حال مذاکره برای جابجایی نیروهای آمریکایی در عراق است.

همچنین باید گفت که متحدان ایران در عراق طی سال‌های گذشته چندین بار به آمریکا هشدار داده‌اند. قیس الخزعلی، جنگجوی شناخته‌شده عراقی و فرمانده نیروهای اصائب اهل الحق، در ۲۹ ژانویه با اشاره به رقابت میان ایران و آمریکا در عراق گفته بود که انتظار دارد در ماه‌های آتی پارلمان عراق لایحه اخراج نیروهای آمریکایی از این کشور را تصویب کند. خزعلی که طی اشغال عراق توسط نیروهای آمریکایی به مدت سه سال زندانی شده بود، چهره‌ای برجسته از حامیان ایران در عراق نمایش می‌دهد. گروه او و سایر گروه‌های مانند آن تا دندان مسلح هستند.

در طول جنگ سوریه، گروه‌هایی مانند اصائب اهل الحق، همراه با حزب‌الله النجبا و کتائب حزب‌الله، همگی در کنار ایران و حزب‌الله لبنان می‌جنگیدند. این گروه‌ها نقش مهمی در جنگ ایفا کردند و در مناطقی مانند حلب، سیده زینب در جنوب دمشق و طی سه سال گذشته در مرز عراق و سوریه حضور داشتند. وقتی این گروه‌ها در سوریه می‌جنگیدند، داعش به عراق یورش برد و باعث شد با ورود ایران به نبرد در عراق، فرصت برای سایر گروه‌های نزدیک به تهران فراهم شود تا در جبهه متشکل از نیروهای مردمی مشارکت کنند. در واقع جنگ با داعش فرصتی کم‌نظیر در اختیار ایران قرار داد تا گروه‌های خاموش و غیرفعال را بیدار کرده، آموزش دادن و تجهیز کردن آنها را که اکنون به نیروهای مسلح حکومتی عراق پیوسته‌اند، در دست بگیرد.

اکنون حضور نظامی آمریکا در عراق بسیار کمتر از سال‌های اشغال است. ترامپ اخیرا اعلام کرد که قصد دارد به منظور رصد رفتار ایران، این نیروها را در عراق حفظ کند. اکنون با تروریست نامیدن سپاه، گروه‌ها و احزاب هوادار ایران در عراق ممکن است حضور این نیروها را خصمانه تلقی کنند. البته مقامات ایرانی از اظهارنظر درباره احتمال برخورد میان ایران و آمریکا در مناطقی مانند عراق که شاهد حضور هر دو کشور است، طفره می‌روند.

حسین امیر عبداللهیان معاون سابق وزیر امورخارجه ایران، به المانیتور گفت که تصمیم دولت ترامپ برای قرار دادن نام سپاه در فهرست گروه‌های تروریستی، نشان‌دهنده دیوانگی رییس‌جمهور آمریکاست که باید درمان شود. او در ادامه گفت که ابن سینا قرن‌ها پیش متدهای مختلف درمان را به ما آموخت. با قدرت و خرد ایرانی، ما امیدهای ترامپ را به یأس تبدیل و او را به زانو زدن در برابر ملت بزرگ ایران وادار می‌کنیم.

در حالی که همچنان محل وقوع برخوردها مشخص نیست، آبشناس تحلیلگر ایرانی به ما می‌گوید که او نشانه‌ای از علاقه ایرانیان به درگیری نمی‌بیند مگر اینکه با فشار به آن سمت سوق داده شوند. او معتقد است به دلیل فقدان کانال‌های ارتباطی میان دو‌کشور، در خلیج‌فارس احتمال برخورد زیاد است. اما او چندان نگران نیست که عراق یا خلیج‌فارس به صحنه رویارویی دو طرف تبدیل شود. او می‌گوید من بیشتر به منطقه جولان نظر دارم چراکه با اعلام به رسمیت شناختن مالکیت اسراییل بر این منطقه از سوی ترامپ، گروه‌های نزدیک به ایران بهانه‌های زیادی در آنجا دارند.