تنش در روابط ایران و ترکیه، در حال رشد است و حجم حملات لفظی میان مقامات و دیپلمات‌های دو کشور در حال گسترش کم‌سابقه‌ای است.
به گزارش
خبرداغ به نقل از آفتاب این تنش‌ها بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های خارجی داشته است. آن‌ها معتقدند
که این موضوع نشان‌دهنده اوج‌گیری تلاش دو کشور برای افزایش نفوذ در منطقه
و تعارض منافع آنان با یکدیگر است. ابراهیم کالین سخنگوی ریاست جمهوری
ترکیه در کنفرانس خبری هفتگی خود گفت که ایران برای ترکیه همسایه‌ای مهم
است و ترکیه همیشه در گفت‌و‌گو با ایران بوده اما این بدان معنا نیست که
ترکیه تلاش‌های ایران برای افزایش نفوذ خود در منطقه را نادیده بگیرد.
در
این‌باره «آتیلا یشیلادا» مشاور سیاسی و کارشناس مسائل ترکیه می‌گوید:
«آن‌ها بسیار جدی هستند؛ منظورم رقابت ایران و ترکیه است. هر‌کس می‌داند که
این دو کشور مانند دو فیل بزرگ در یک اتاق کوچک هستند. ترک‌ها بر این
باورند که ایران مقاصد توسعه‌طلبانه در منطقه را دنبال می‌کند. دست‌کم از
دید دولت ترکیه چنین چشم‌اندازی وجود دارد.»
رجب
طیب اردوغان، رییس‌جمهوری ترکیه دوست دارد خود را حامی حقوق مسلمانان سنی
نشان دهد. او ایران را به پیگیری سیاست فرقه‌گرایی مذهبی متهم می‌کند در
حالی که ایران این اتهام را رد می‌کند. اوایل ماه بود که اردوغان اقدامات
حزب‌الله را محکوم کرد.
«آیدین
سلجن» دیپلمات ترک پیشین می‌گوید که آیا ما، یعنی ترکیه یک قدرت منطقه‌ای
هستیم، جواب مثبت است، آیا یک قدرت جهانی هستیم، جواب منفی است. آیا یک
قدرت منطقه‌ای هستیم که می‌توانیم در تمام مسائل اعمال نفوذ کنیم، جواب
منفی است. او می‌گوید که ترکیه باید در سیاست خود تجدیدنظر کرده و با کشوری
چون ایران کار و همکاری کند؛ آن هم در مسائل منطقه‌ای.
این
در حالیست که اردوغان به سوی کشورهای سنی متمایل شده و اوایل این ماه از
عرستان سعودی و کشورهای حوزه شورای همکاری خلیج فارس دیدار داشت. با آمدن
ترامپ و خط و نشان او برای تهران، ترکیه احساس می‌کند که فرصت خوبی برای
نشان دادن تضادها و موضع مخالف خود با ایران پیدا کرده است تا در نهایت
بتواند قدری موضع خود را در سوریه و عراق و منازعات در جریان به کرسی
بنشاند. با این حال ترکیه بهای سنگینی خواهد پرداخت و می‌گوید که که این
موضوع هزینه‌های اقتصادی برای ترکیه دارد؛ زیرا آنکارا با ایران قرارداد
گازی دارد و امید زیادی به همکاری اقتصادی با آن کشور دارد و در نهایت
ایران کشوری نیست که به راحتی بتوان در عرصه تصمیم‌گیری‌های استراتژیک آن
را نادیده گرفت و اکنون در عراق دست بالا را دارد.
پیامدهای
رویکرد اخیر آنکار در قبال ایران به تجارت محدود نمی‌شود. تحلیلگران
معتقدند که تنش میان ایران و ترکیه دامنه‌دار خواهد بود چرا که هر دو کشور
به دنبال افزایش نفوذ خود در منطقه خواهند بود. با این حال، ایدیز باور
دارد که هر دو کشور قدرت‌های منطقه‌ای تاریخی هستند و دارای سابقه
طولانی‌مدت مدیریت تضاد منافع خود و حفظ تعادل و رقابت و همکاری در چگونگی
تنظیم روابط دوجانبه میان خود بوده‌اند.
او
می‌گوید: «ما در لحظه سرنوشت‌سازی در سوریه و عراق قرار داریم و تنش اخیر
میان ایران و ترکیه محصول آن است. دو کشور اما دارای سنت همکاری با یکدیگر
علیرغم رقابت بوده‌اند به حدی که اجازه دهند تضاد منافع و اختلافات به
نقطه‌ای بیش از نقطه جوش برسد. با این حال، اکنون دو کشور در همه‌جا در
خاورمیانه از طرف‌های مخالف یکدیگر حمایت می‌کنند. این خطر وجود دارد که
اگر حوادثی روی دهد، درگیری‌ای میان نیروهای ایرانی و ترک اتفاق بیفتد هر
دو کشور که روحیات ملی‌گرایانه در آن‌ها بالاست به درگیری با یکدیگر
بپردازند.»
