نی‌نی سایت - ندا شیخی*: شاید شما هم در میان دوستان و
اطرافیان خود دیده باشید کودکانی را که با گریه و جیغ و داد، کشان کشان
توسط مادرشان به دستشویی راهنمایی می‌شوند! کودکانی که معلوم نیست چرا
علاقه‌ای به دفع مدفوع خود ندارند و ترجیح می‌دهند دستشویی‌شان را نگه
دارند. شاید دیدن یا شنیدن این موضوع برای من و شما کمی بامزه و خنده‌دار و
البته عجیب باشد اما برای مادران این کودکان قضیه نه بامزه است و نه بعد
از چند بار تکرار جالب!
درباره
این موضوع با ندا شیخی، کارشناس‌ارشد روانشناسی گفت‌وگو می‌کنیم. او
درباره این مساله می‌گوید: گاهی دیده میشود که کودکان از عمل دفع می‌ترسند
یا نسبت به آن مقاومت نشان می‌دهند. این امر از یک سو موجب نگرانی والدین
شده و از سوی دیگر نسبت به اینکه چه برخوردی نشان دهند، آنان را دچار
سردرگمی می‌کند.
این روانشناس درباره علت این رفتار کودکان توضیح
می‌دهد: در سنین 2 تا 3سالگی، که کودک توالت رفتن را آغاز می‌کند، به مدفوع
خود به عنوان چیزی که خودش تولید کرده، و بنابراین مالک آن است، نگاه
می‌کند. بدیهی است که با این دید، از دست دادن مدفوع برای کودک به منزله
دور انداختن دارایی‌اش است و امر مطلوبی برایش نخواهد بود. البته ممکن است
روش‌های ناصحیح در آموزش توالت رفتن، مثل ترساندن، تهدید کردن، انجام آموزش
با دعوا و مشاجره و حتی تنبیه بدنی یا استفاده از توالت به عنوان محل
تنبیه، باعث شود که کودک نسبت به عمل دفع مقامت و لجبازی و ترس از خود نشان
دهد. همچنین برخی از کودکان که زمینه وسواس دارند یا دچار اضطراب هستند یا
از والدین خود به دلایلی دچار خشم شده‌اند، برای جبران این احساسات، در
هنگام دفع رفتارهای غیر طبیعی از خود نشان می‌دهند. در این موارد بهتر آن
است که با کمک گرفتن از مشاور و روانشناس کودک، علت ریشه‌یابی و برطرف شود.
در ادامه 5 روش درست برخورد والدین با این موضوع را گوشزد می‌کند:
1. نکته مهم آن است که برخورد والدین در مواجهه با رفتار کودک، باید همراه با آرامش و به دور از ایجاد تشنج باشد.
2. والدین نباید با هیچ روشی که به اعمال زور منتهی شود، کودک را وادار به عمل دفع کنند.
3. نباید برای حل این مشکل از تهدید و تنبیه استفاده کرد.
4. والدین می‌توانند از خوراکی‌های ملین مانند سبزیجات فراوان و یا آلو در رژیم غذایی کودک استفاده کنند تا دچار یبوست نشود.
5. هرگاه
کودک خواست به وسیله این رفتار، قدرت نمایی کند یا باج عاطفی بگیرد،
والدین با استفاده از تکنیک کم توجهی به رفتار نامطلوب، از این خواست کودک
جلوگیری کنند.
این روانشناس در پایان
یادآوری می‌کند: بدیهی است که هرچه سن کودکی که این رفتار را دارد، بیشتر
باشد، نیاز به علت‌جویی، ریشه‌یابی و دریافت کمک از مشاور و روانشناس برای
رفع رفتار پررنگ‌تر خواهد بود.
*کارشناسی ارشد روانشناسی
